I.
Podstawowe władze duszy:
- rozum
- wola
II.
Wsparcie dla życia duchowego - czynniki wzmacniające duszę:
1.
Sprawności (cnoty) boskie [1]:
- wiara
- nadzieja
- miłość
2.
Sprawności (cnoty) moralne:
a.
sprawności główne [2]:
- roztropność
- sprawiedliwość
- męstwo
- umiarkowanie
b.
sprawności towarzyszące:
- cierpliwość
- czystość
- długomyślność
- dziewictwo
- łagodność
- należny szacunek
- obowiązek szczodrości
- obowiązek uprzejmości wobec wszystkich
- pamięć o prawach i obowiązkach przyjaźni
- pietyzm synowski
- pokuta i zadośćuczynienie
- posłuszeństwo
- prawdomówność
- prawość
- prostota
- przewidywanie
- przezorność
- religijność
- słodycz
- stałość
- stosowność i łaskawość w karaniu
- ubóstwo
- uległość dobrym radom
- wdzięczność
- wielkoduszność
- wierność i lojalność
3.
Dary Ducha Świętego [3]:
a.
dary spekulatywne, poruszające serce ku Bogu:
- mądrość
- rozum
- umiejętność
b.
dary praktyczne, odnoszące się do działania człowieka w jego
ludzkiej rzeczywistości, ale zawsze w odniesieniu do Boga:
- rada
- pobożność
- męstwo
- bojaźń Boża
4.
Owoce darów Ducha Świętego - błogosławieństwa ewangeliczne
[4]:
- pokój, ład, opanowanie (ludzie wprowadzający pokój – będą nazwani synami Bożymi)
- czystość serca (ludzie czystego serca – Boga oglądać będą)
- skrucha i jasność umysłu (ludzie płaczący – będą pocieszeni)
- miłosierdzie (ludzi miłosierni – miłosierdzia dostąpią)
- pokuta, posłuszeństwo, sprawiedliwość, cichość ducha, słodycz duchowa (ludzie cisi – na własność posiądą ziemię)
- cierpliwość i łaknienie sprawiedliwości (ludzie głodni, którzy łakną i pragną sprawiedliwości, i którzy cierpią prześladowanie – będą nasyceni)
- łagodność, pokora, czystość, ubóstwo (ludzie ubodzy w duchu – do nich należy królestwo niebieskie)
III.
Zagrożenia dla życia duchowego - czynniki osłabiające duszę:
1.
Wady i grzechy [5]:
a.
główne:
- pycha [6]
- chciwość
- nieczystość
- nieumiarkowanie
- gniew
- lenistwo
b.
pochodne [7]:
- bluźnierstwo
- błazeństwo
- chełpliwość
- chytrość
- dwulicowość
- głupie rozmowy
- głupota
- kłamstwo
- kłótliwość
- krzywoprzysięstwo
- lekkomyślność
- małoduszność
- małostkowość
- miłość siebie prowadząca aż do nienawiści w stosunku do Boga
- niechęć
- nieczułość
- nieczystość
- nieład
- nienawiść
- nieodpowiednie żarty
- nieposłuszeństwo
- nieroztropność
- nierozwaga
- niestałość
- niezgoda
- obelgi
- obłuda
- obmowa
- odrętwienie duchowe
- oszczerstwo
- oszustwo
- plotkarstwo
- pogoń za nowościami
- poszukiwanie rzeczy zakazanych
- przebiegłość
- przewrotność
- przywiązanie do doczesności, które niszczy nadzieję życia wiecznego
- radość z cudzego nieszczęścia
- rozgoryczenie
- rozpad wspólnoty
- smutek z cudzego powodzenia
- szyderstwo
- tchórzostwo
- tępota duchowa
- udawanie
- uniesienia
- upór
- urazy
- utrata nadziei w życie wieczne
- wichrzenie
- wrzaski
- zaniedbanie przykazań
- zaślepienie umysłu
- zatwardziałość
- zatwardziałość ostateczna
- zatwardziałość serca
- złość
- zniechęcenie
- zuchwalstwo
Uwagi:
[1]
Sprawności boskie (cnoty teologalne) stanowią podstawę życia
duchowego. Oś życia duchowego opiera się na wierze, nadziei,
miłości.
[2]
Główne sprawności moralne (cnoty kardynalne) są trwałymi
dyspozycjami dla uczynienia woli i uczuciowości habitualnie (stale,
nawykowo) uległymi kierownictwu prawego rozumu.
[3]
Dary Ducha Świętego są trwałymi dyspozycjami dla uczynienia nas
habitualnie (stale, nawykowo) uległymi Duchowi Świętemu, który
zawsze przebywa w człowieku sprawiedliwym. Sprawności boskie (cnoty
teologalne) są wyższe od siedmiu darów Ducha Świętego, mimo że
od darów otrzymują swoją doskonałość. Wszystkie udzielone
(wlane) sprawności oraz udzielone (wlane) dary wzrastają razem
(równolegle), jak palce jednej ręki, choć w różnych
okolicznościach mogą być w różnym stopniu przez Boga
wykorzystane.
[4]
Ewangeliczne błogosławieństwa dotyczą najdoskonalszych aktów
(praktycznych realizacji) posiadanych sprawności oraz darów.
[5]
Wady stanowią słabość duchową, natomiast ich realizację w
myśli, słowie, czynie i/lub zaniedbaniu określamy grzechami.
[6]
Pycha jest korzeniem wszystkich grzechów głównych, a w
szczególności próżności, lenistwa, zazdrości, gniewu.
[7]
Grzechy pochodne mogą być w praktyce gorsze (cięższe gatunkowo)
od grzechów głównych, z których biorą początek.
Opracowane
na podstawie:
R.
Garrigou-Lagrange OP – Trzy okresy życia wewnętrznego wstępem do
życia w niebie
14.06.2012
.
